HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

* Trước khi đọc:

Câu hỏi (Trang 132 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Khoác lác, ảo tưởng, theo bạn, có phải là một thói tật đáng cười? Vì sao?

Trả lời

Việc sử dụng khoác lác và ảo tưởng có thể mang lại một số lợi ích, nhưng cũng có thể gây ra nhiều nguy hiểm tiềm ẩn. Do đó, trước khi chúng ta quyết định hành động theo những thói quen này, chúng ta cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Thay vì dựa vào khoác lác và ảo tưởng, chúng ta nên: Tập trung vào việc phát triển bản thân: Nâng cao kỹ năng và kiến thức để tự tin vào khả năng của mình một cách thực tế. Trung thực với bản thân và với người khác: Sống chân thật với chính mình và không nên phóng đại khả năng của bản thân. Học cách lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp: Nhận biết những hạn chế của bản thân và luôn sẵn lòng học hỏi từ người khác.

* Đọc văn bản:

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Đối thoại xã giao thái quá của các nhân vật thể hiện điều gì?

Trả lời

Ngoài thể hiện sự bất lực, chán nản của các nhân vật mà còn phản ánh lên cái xã hội giả tạo, dùng lời lẽ hoa mĩ những lại không có sự chân thành.

2. Lưu ý: Thái độ của Khơ-lét-xta-cốp với “dân đen”, cũng như chính bản thân mình.

Trả lời

Đó là thái độ vừa cảm thông, thương xót; vừa căm phẫn, phẫn nộ, vừa có chút kiêu hãnh, tự hào và mong muốn được thay đổi.

3. Khơ-lét-xta-cốp sơ ý bộc lộ thân phận thật của mình qua lời khoác lác thế nào?

Trả lời

- Khoe khoang về chiến công: chém chết 18 tên Thổ Nhĩ Kỳ, đánh nhau với gấu

- Khoe khoang về việc mình có nhiều tiền bạc, nhiều bạn bè và có nhiều mối quan hệ với quan chức.

=> Lời khoác lác của Khơ-lét-xta-cốp đã vô tình tiết lộ danh tính thực sự của anh: một viên chức bần cùng, thiếu tự tin và khát khao được tôn vinh và công nhận. Hành động này cũng phản ánh sự không hài lòng của anh đối với bối cảnh xã hội Nga thời đó, nơi mà bất công và sự suy thoái là điều thường thấy.

4. Chú ý: sự vênh lệch của việc gắn tên tuổi Pu-skin với thể loại “ca kịch vui”.

Trả lời:

Sự liên kết giữa tên tuổi Pu-skin và thể loại ca kịch vui là một sự vênh lệch. Điều này xuất phát từ sự khác biệt về phong cách, số lượng tác phẩm, và cách đánh giá.

5. Khơ-lét-xta-cốp đã bộc lộ thực chất trình độ hiểu biết văn chương của mình như thế nào?

Trả lời

Thức chất gã có trình độ hiểu biết hạn hẹp, chỉ biết một vài thông tin rời rạc của một số tác phẩm nổi tiếng, gã cũng không có khả năng phân tích và đánh giá một tác phẩm văn chương.

6. Chú ý: lời thoại của các nhân vật tố cáo lẫn nhau.

Trả lời

Sự trao đổi lời nói đầy căng thẳng giữa các nhân vật trong "Quan thanh tra" đóng vai trò quan trọng trong việc định hình thành công của vở kịch. Những đoạn thoại này kết hợp cả yếu tố hài hước, châm biếm và bất ngờ, thể hiện một cách rõ ràng và hiện thực về sự giả dối và hủy hoại trong xã hội Nga hoàng.

7. Qua lời khoác lác của Khơ-lét-xta-cốp, có thể nhận ra điều gì về các hoạt động được giới thượng lưu quan tâm?

Trả lời

Dựa vào việc thường xuyên khoe khoang thì đây là những hoạt động mà giới thượng lưu quan tâm đến: việc săn bắn, đua ngựa, dạ hội, xem kịch, nghe nhạc.

8. Vì sao Khơ-lét-xta-cốp càng nói càng hăng?

Trả lời

Các lý do này bao gồm việc tự lừa dối bản thân, che giấu sự tự ti, thói quen khoe khoang, ảnh hưởng từ môi trường xã hội và tâm lý theo đám đông.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Câu chuyện về tay công chức quèn hết tiền, lang thang đến một thị trấn miền Nam và bị tưởng nhầm là quan thanh tra từ thủ đô Peterburg đi thị sát. Đám quan lại ở đây, vốn là những kẻ bất tài, tham quyền, cậy chức, sách nhiễu dân chúng, từ thị trưởng, chánh án, viện trưởng tế bần, nhà kiểm học, chủ sự bưu vụ cho đến các bộ phận giúp việc cho quan... đều tỏ ra kinh hãi. Họ tìm mọi cách để tiếp cận "quan thanh tra", mua chuộc, hối lộ. Họ còn tranh thủ nói xấu, tố cáo nhau để tâng công.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Dựa vào phần tóm tắt hài kịch Quan thanh tra, hãy xác định tình huống hiểu lầm của vở kịch.

Trả lời

Khơ-lét-xta-cốp là một tay nhân viên quèn, đến thị trấn để nghỉ ngơi nhưng lại cùng lúc thị trấn đó đang được đồn đoán sắp có 1 thanh tra đến thị sát. Họ sợ những hành vi của họ bị phanh phui và Khơ-lét-xta-cốp tình cờ nghe đc điều này nên đã tỏ ra kiêu căng và hống hách.

Câu 2 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Đối chiếu hoàn cảnh thực tế của Khơ-lét-xta-cốp (qua phần tóm tắt hồi II của vở kịch) với cuộc sống “thượng lưu” mà nhân vật khoe khoang trong đoạn trích, hãy lí giải nhân vật này đáng cười ở điểm nào.

Trả lời

Khơ-lét-xta-cốp là một nhân vật hài hước với những lời nói và hành động thiếu logic, thậm chí mâu thuẫn. Sự khoe khoang của anh ta xuất phát từ sự tự ti và mong muốn được công nhận. Tạo hình này của Khơ-lét-xta-cốp cũng là một phản ánh châm biếm của Gogol về xã hội Nga hoàng thối nát, nơi mà lòng tham và ích kỷ thường thống trị và những người này luôn tìm cách lừa dối và lợi dụng người khác.

Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Thị trưởng cùng viên kiểm học Lu-ca Lu-kích, trưởng viện tế bần Ác-tê-mi Phi-líp-pô-vích thể hiện thái độ thể nào trước sự khoác lác, ra oai của Khơ-lét-xta-cốp? Vì sao?

Trả lời

Thái độ của Thị trưởng và các quan chức trước sự vênh vang, kiêu ngạo của Khơ-lét-xta-cốp là minh chứng cho sự thối nát và bất công trong xã hội Nga hoàng. Họ được mô tả như những kẻ tham lam, ích kỷ, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà không để ý đến cộng đồng hoặc quốc gia. Khi Khơ-lét-xta-cốp bỏ trốn, họ quay trở lại cuộc sống bình thường mà không hề có sự ăn năn về hành động của mình.

Câu 4 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nhân vật An-na An-đrê-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-ba đóng vai trò gì trong việc tạo ra tiếng cười trong đoạn trích?

Trả lời

An-na An-đrê-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-na đóng vai trò quan trọng trong vở "Quan thanh tra", góp phần làm nên sự hài hước, châm biếm và phản ánh hiện thực của tác phẩm.

Câu 5 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định các thủ pháp trào phúng được tác giả sử dụng trong đoạn trích. Phân tích một thủ pháp nổi bật trong số đó.

Trả lời

Trong đoạn trích "Quan thanh tra", việc sử dụng thủ pháp khoa trương là một trong những biện pháp trào phúng được áp dụng một cách hiệu quả. Thủ pháp này đóng góp vào việc tạo ra sự hài hước, châm biếm và phản ánh hiện thực của tác phẩm.

Câu 6 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Qua việc đọc đoạn trích Nhân vật quan trọng và phần tóm tắt hài kịch Quan thanh tra, hãy nêu những điểm đặc sắc về xung đột và kết cấu của vở kịch.

Trả lời

Vở kịch chứa đựng nhiều tình tiết hài hước và châm biếm. Gogol đã khéo léo sử dụng các thủ pháp trào phúng để khám phá sự thối nát và bất công của xã hội Nga hoàng. Tính hiện thực cao của vở kịch phản ánh chân thực bản chất của xã hội Nga hoàng. Giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm được thể hiện qua việc ca ngợi công lý, sự trung thực và liêm khiết.

Câu 7 (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Theo bạn, “thói Khơ-lét-xta-cốp” bắt nguồn từ đâu và có thể gây ra những hậu quả gì? Nêu suy nghĩ của bạn về nhận định của Gô-gôn: “ít ai tránh được việc trở nên giống Khơ-lét-xta-cốp, dù chỉ một lần trong đời”.

Trả lời

- Bắt nguồn từ: tâm lý tự ti của chính Khơ-lét-xta-cốp

- Có thể gây ra những hậu quả như: gây hoang mang và lo lắng cho người khác, gây mất niềm tin vào xã hội, gây tổn hại đến danh dự của bản thân.

- Tôi/em đồng tình với quan điểm của Gô-gôn. Thói khoác lác là một tệ nạn cần được loại bỏ. Mỗi cá nhân cần tự rèn luyện cho bản thân một lối sống trung thực và liêm khiết. Chúng ta cần phải tỉnh táo đối với những người khoác lác và không nên tin tưởng họ một cách mù quáng.

Kết nối đọc - viết

Đề bài (trang 139 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về cách khắc phục “thói Khơ-lét-xta-cốp”.

Trả lời

Thói quen dối trá, việc nói dối để tô vẽ hình ảnh bản thân, là một vấn đề trầm trọng tồn tại trong xã hội. Nó không chỉ ngăn cản con người tiến đến giá trị chân thật mà còn làm suy giảm niềm tin và phá hủy các mối quan hệ. Khắc phục thói quen này đòi hỏi sự nỗ lực kéo dài và sự hợp tác từ mọi người, từ cá nhân, gia đình cho đến cộng đồng. Vì sao chúng ta cần phải khắc phục thói quen dối trá? Thói quen này mang lại nhiều hậu quả tiêu cực. Nó làm tổn thương uy tín và hình ảnh của chúng ta, khiến người khác mất niềm tin, xa lánh và khinh miệt. Mặc dù lời nói dối có thể che giấu sự thật trong thời gian ngắn, nhưng cuối cùng nó sẽ gây ra sự phá vỡ, gây tổn thương cho các mối quan hệ và tác động đến tâm lý của người nói dối. Làm thế nào để khắc phục thói quen dối trá? Từ bản thân mỗi người: Nâng cao nhận thức và hiểu rõ tác hại của việc nói dối, nhận ra ảnh hưởng tiêu cực của thói quen này đối với uy tín và hình ảnh của bản thân. Rèn luyện tính trung thực: Luôn nói sự thật trong mọi tình huống, hướng đến một cuộc sống chân thành và chính trực. Tự tin vào bản thân: Nhận ra giá trị thực sự của bản thân, không cần phải dùng lời nói dối để che giấu sự tự ti hay thiếu sót. Từ gia đình: Giáo dục con cái về tầm quan trọng của sự trung thực, tạo ra môi trường thoải mái để con có thể chia sẻ và biểu lộ bản thân một cách chân thành. Khuyến khích sự phát triển tính cách: Giúp con xây dựng sự tự tin và lòng kiên nhẫn, không cần phải dựa vào lời nói dối để xác định bản thân. Từ xã hội: Xây dựng một môi trường đề cao sự trung thực và liêm khiết, khuyến khích mọi người sống một cuộc sống đúng đắn và chân thành. Khích lệ hành động tích cực: Khen ngợi và động viên những hành động trung thực, phê phán và lên án những hành vi dối trá và không chân thành. Khắc phục thói quen dối trá là một hành trình dài, đòi hỏi sự chung tay từ tất cả mọi người. Hãy cùng nhau xây dựng một xã hội nơi sự trung thực được đề cao, nơi mỗi người tin tưởng vào giá trị bản thân và tôn trọng những lời nói chân thành.

Đăng ký khóa học và đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác của Học Văn Chị Hiên tại đây:

- Fanpage Học Văn Chị Hiên
- Fanpage Học Văn Chị Hiên - THCS Lớp 6,7,8,9